Ziemia lwowska

Herb województwa lwowskiego w II RP
Źródło zdjęcia

Lwów został założony ok. 1250 r. przez króla Daniela I Halickiego, który nadał tę nazwę na cześć swojego syna Lwa. W połowie XIV w. Lwów znalazł się w składzie Królestwa Polskiego. 17 kwietnia 1356 r., z rąk króla Kazimierza Wielkiego, miasto otrzymało przywilej lokacyjny.

Przez wieki Lwów miał dla Korony znaczenie strategiczne: obronne i ekonomiczne Podobnie jak Kraków czy Gdańsk, był miastem królewskim. W XVII wieku mieszkało tu ok. 30 tys. ludzi, co plasowało Lwów na drugim, po Gdańsku, miejscu w Rzeczypospolitej.
Położenie Lwowa na kupieckim szlaku bałtyckim i czarnomorskim sprzyjało rozkwitowi miasta i bogaceniu się jego mieszkańców. Interesy robili tu przedstawiciele niemal wszystkich nacji: Polacy, Żydzi, Rusini, Ormianie, Włosi, Węgrzy, Niemcy, Tatarzy. Zachowując swoje obyczaje i religię, przez setki lat, stanowili przykład tolerancji i współistnienia kultur.

W okresie międzywojennym Lwów był trzecim pod względem liczby ludności po Warszawie i Łodzi miastem Polski i stolicą województwa. Miasto szybko odbudowało się z wojennych zniszczeń. 

Miasto było jednym z głównych w kraju ośrodków nauki, kultury, sztuki i turystyki. Był obok Krakowa, Poznania, Warszawy i Wilna miastem uniwersyteckim – jednym z głównych ośrodków nauki i kultury polskiej. Przed wybuchem II wojny światowej, we Lwowie mieszkało 50% Polaków, 33% Żydów i 15% Ukraińców

Lwów został po kapitulacji 23 września 1939 okupowany przez Armię Czerwoną. Sowieci wprowadzili terror polityczny, dokonywali masowych aresztowań przedstawicieli polskich i ukraińskich elit politycznych, masowych wywózek i grabieży majątku. Planowo niszczyli naukę i kulturę polską, a przedstawicieli inteligencji, Kościoła, wojska, działaczy społecznych i politycznych zsyłali do systemu obozów koncentracyjnych Gułagu lub mordowali. Rodziny aresztowanych i zwykli ludzie podlegali przymusowym deportacjom na Syberię, do Komi i Kazachstanu. Do czerwca 1941 miały miejsce trzy fale masowych aresztowań i deportacji, wybuch wojny niemiecko-sowieckiej uniemożliwił przygotowaną czwartą deportację. Przed wycofaniem się z miasta w dniach 24–26 czerwca 1941 funkcjonariusze NKWD wymordowali ponad 7 tysięcy polskich i ukraińskich więźniów.

Niemiecka okupacja Lwowa otworzyła okres nowych zbrodni. 1 sierpnia 1941 Lwów został wcielony do Generalnego Gubernatorstwa. Mimo regularnych i masowych represji wobec narodowości polskiej przez dwóch okupantów: niemieckiego i sowieckiego, jeszcze pod koniec 1944 roku we Lwowie na około 150 tys. mieszkańców miasta, aż ponad 103 tys. stanowili Polacy.

 

Po konferencji jałtańskiej (4–11 lutego 1945), wyłoniony w konsekwencji jej ustaleń Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podpisał umowę z ZSRR, uznając nieco zmodyfikowaną linię Curzona za wschodnią granicę Polski. W konsekwencji umowy Lwów i wschodnią część województwa lwowskiego włączono do ZSRR i w latach 1944–1947 dokonano przymusowego wysiedlenia Polaków ze Lwowa (głównie na Ziemie Zachodnie).

Źródło informacji


Projekt "Lwów przedwojenny oczami świadków historii"