Kazimierz-Marian Zadarnowski

Majątek Sawickie

We wpisie z 24 stycznia 2015 roku pt. Antoni Zadarnowski, pomnik na cmentarzu w Kobryniu przedstawiłam jedną z linii rodu Zadarnowskich, a 28 stycznia 2015 zaprezentowałam postać Kacpra Zadarnowskiego, brata Antoniego (był jeszcze trzeci brat, Ludwig). Dzisiaj uzupełnię te informacje o nowe dane.

Linia wygląda następująco: 

Stanisław Ratołd,

który około 1536 roku otrzymał ziemie, szlachectwo, nazwisko Zadarnowski i herb Sulima.

jeden z synów Stanisława 

Piotr

|

Paweł

|

Fedor

|

Stiepan

|

Danił

|

Anton

|

Josif

|

Antoni (ok. 1795 - 1884 ) i żona Łucja ( z domu Wrzosko, ok. 1805 - zm. 25.10.1848 r., w wieku 43 lat na apoplektyczne uderzenie, w majątku Bogusławicze )
ich dzieci:

1. Stefan-Jan (Stiepan)  14.02.1823 r. -12.01.1885 r  w majątku Sokołów, żona Józefa z d. Skowrońska   Dzieci: Antoni, Józef, Izabela, Lucyna i   Maria
2. Walerian-Jan 15.12.1828 r.- zm. ok. 1875,  I żona: Marianna Boniecka (22l.),  II żona: Julia Wereszczakówna (1856 – 1918, pochowana w majątku Sawickie, dziedziczka kilku wsi m. in Oziat i Dziaty)
3. Josif
4. Zofia – Aleksandra  ur. 7.01.1830r.            
5. Zofia ur. 5.06.1836r.       
6. Piotr-Kalikst ur. 9.01.1835r.  Żona Daria Andriejewna Federenko, bezdzietni
7. Paweł 1834 – 21.11.1903, pochowany w Brześciu, pułkownik
8. Roman-Bronisław ur. 9.03.1839r.
9. Paulina-Leonida ur. 22.05.1843r.
10. Seweryn-Gustaw ur. 11.10.1840r.
11. Marianna-Michalina ur. 2.02.1845 – 21.02.1856r.
12. Jerzy-Piotr ur.25.04.1831r. generał - major. Żona: Julia Zadarnowska (z d. Wereszczakówna, wdowa po bracie Walerianie). Dzieci: Stanisław-Jerzy (zm. 1913), Kazimierz-Marian ur. 2.08.1880r. w Oziatach  („zamęczony w więzieniu w Kobryniu przez bolszewię” w 1939 roku), Zofia (po mężu Stebelska, zmarła w Kobryniu w 1940 roku. Około 2000 roku, jej wnuk Andrzej Cendro ufundował tablicę ku jej pamięci w kościele parafialnym w Kobryniu ).
13. Jakóbina (?)

Kazimierz-Marian ur. 2.08.1880r. w majątku Oziaty. Ożenił się z Anną Józefą Rydzewską z majątku Żytnowicze k. Pińska. Był właścicielem majątku Bogusławicze (gniazda rodowego Zadarnowskich) oraz majątku Sawickie.

Kazimierz zasłynął z „problematycznych” stosunków z właścicielami ziemskimi w okręgu, ponieważ zamiast czworaków, wybudował w Bogusławiczach budynki przypominające domki jednorodzinne, które miały nawet łazienkę (oczywiście tylko jako osobne pomieszczenie przeznaczone do celów higienicznych). Tego rodzaju traktowanie chłopów nie było tolerowane przez sąsiadów.

Kazimierz bardzo intensywnie rozwijał Sawickie; wybudował tam młyn, założył stawy rybne, wybudował blachą kryty dom mieszkalny (budował go przez dwadzieścia lat – źródło: Anna, żona Kazimierza). Dom został skończony na kilkanaście miesięcy przed wybuchem II wojny światowej.

Pod koniec września 1939 roku, tuż po inwazji rosyjskiej, Kazimierz został aresztowany u siebie w Sawickich i słuch po nim zaginął. Istnieją dwie wersje wydarzeń:

 - Jedna mówi, że zmarł w więzieniu w Kobryniu.

-  Druga, że został zamordowany na Łubiance.

Wzmianki na ten temat można znaleźć w opracowaniach: M. Kitajczuk, Burzliwe Dzieje Polesia str. 202 oraz K. Jasiewicz, Lista Strat Ziemiaństwa Polskiego 1939-1956, str. 1156.

Anna Zadarnowska z d. Rydzewska, stoi pierwsza od lewej

W kilka tygodni po aresztowaniu Kazimierza, Anna wraz z młodszym synem Jerzym, została zesłana do Kazachstanu. Jerzy zmarł na wygnaniu, zaś Anna wróciła do Polski kaleką (nie wiadomo jak i nie można było ustalić przyczyny).

W Polsce była już 02.01.1947 roku, bo jest to data kiedy złożyła w PCK prośbę o odszukanie męża. Po wielu perypetiach życiowych zamieszkała wraz z siostrą Haliną we wsi Ostrowsko koło Nowego Targu, gdzie zmarła 01.12.1968 roku, przeżywszy 88 lat. Pochowana została na starym cmentarzu w Rabce Zdrój.

Dosłownie nic nie ocalało z Bogusławicz i Sawickich. Uchowało się tylko maleńkie zdjęcie domu w Sawickich. Jest ono ciekawe o tyle, że gdy je się powiększy, widać na nim kilka „furek”, którymi zapewne przyjechano odwiedzić domowników – tak się tam wtedy jeździło.

Na drugiej fotografii jest Anna Zadarnowska wraz z rodzeństwem. Widoczny na zdjęciu Tadeusz Rydzewski był ostatnim właścicielem Żytnowicz. Jego los jest nieznany, niestety figuruje na białoruskiej liście katyńskiej.

[Informacji o rodzinie Kazimierza-Mariana Zadarnowskiego udzielił jeden z jego potomków, jak również pozwolił wykorzystać zdjęcia z własnych zbiorów. Bardzo serdecznie dziękuję za tę możliwość.] 

 Wpis pochodzi z bloga: Zadarnowo i okolice