Są takie miejsce na mapie moich podróży z opisem których troszeczkę
zwlekam. Nawet więcej niż troszeczkę! Moje opóźnienie nie wynika z
lenistwa lub niechęci do pisania, ale jest związane z wielkim wow! (
taki nowomodny wykrzyknik), które zrobiło na mnie odwiedzenie
niektórych zakątków świata. Na ten mój zachwyt składa się wiele
czynników, a to przyroda, a to historia miejsca, architektura, entourage
i odwzajemniony uśmiech spotkanych ludzi.
Tak było w przypadku Nieświeża, ( praktycznie cała moja wizyta w Białorusi była niezwykle sympatyczna).
NIEŚWIEŻ, to obecnie malutkie senne miasteczko, ale z wielką historią w tle.
To tutaj znajduje się rodowa siedziba jednej z linii Radziwiłłów.
 |
| Widok na kościół Bożego Ciała od strony zamku, Nieśwież, Białoruś |
Według legendy początek rodu Radziwiłłów sięga czasów
mitycznego litewskiego wróżbity, wajdeloty i kapłana
pogańskiego - Lizdejki. To on właśnie podpowiedział księciu Gedyminowi gdzie należy
założyć miasto Wilno, było to opowieść o żelaznym wilku, którego wycie będzie
słyszalne na całym świecie ( nie będę tutaj opowiadała tejże przypowieści, bo
opiszę to przy mej wędrówce po Wilnie).
 |
| Żelazny Wilk z Kiernowa, Litwa |
W podzięce Gedymin
kazał odmierzyć Lizdejkowi tyle ziemi, aby od krańca do krańca jej granic mógł być słyszalny
dźwięk myśliwskiej trąbki. Stąd też Radziwiłłowie
w swoim herbie maja Trąby. Ale to jest tylko legenda.
A wszystko zaczęło się tutaj, w Kiernowie na Litwie, pierwszej stolicy
Litwy, zwanej także Litewską Troją. Obecnie, to miejsce jest wpisane na
listę UNESCO.
 |
| Wzgórza w Kiernowie nad rzeką Willią. Litwa |
 |
| Grodzisko w Kiernowie na Litwie |
 |
| Nowy kościół pw. św. Mikołaja z ołtarzem z rozebranego kościoła w Kiernowie, Litwa |
 |
| Fundamenty starego kościoła pod wezwaniem św. Mikołaja w Kiernowie, Litwa |
Kiernów założył Kiernus w 1040r. W Kiernowie znajdowała się siedziba
Wielkich Książąt Litewskich. Jednym z nich był Syrpuć, którego uważa się
za protoplastę rodu Radziwiłłów. Syrpuć miał dwóch synów - Krystyna
Ościka i Dargisa.
 |
| Krystyn Ościk z Kiernowa |
Krystyn Ościk ( imię Krystyn przyjął na chrzcie) posiadał czterech synów
- Radziwiłła, Stanisława, Mikołaja i Bartłomieja lub siedmiu, jak
podają inne źródła- pozostała trójka to Rak Dziewiałtowscy, Tokar
Herbutowie i Niewierr. Krystyn, ok. 1413 r.zgodnie z postanowieniami
unii w Horodle, został przyjęty/adoptowany przez arcybiskupa
gnieźnieńskiego Mikołaja Trąbę do
herbu Trąby. Unia zrównała w prawach szlachtę litewską z polskimi
szlacheckimi rodami, warunkiem było przyjęcie religii chrześcijańskiej.
Pierwszy syn Ościka stał się założycielem rodu Radziwiłłów.
O tej pory Radziwiłowie używali tegoż herbu.
 |
| Herb Radziwiłłów |
 |
| Brama wjazdowa do zamku Radziwiłłów w Nieświeżu, Białoruś |
 |
| Radziwiłł Ościk ( 1384 -1477) - obraz znajduje się na zamku w Mirze na Białorusi. |
Radziwiłł Ościk był jednym z najbardziej wpływowych ludzi w Wielkim
Księstwie Litewskim, zasiadał w Radzie Książąt Litewskich, pretendował
także do tronu królewskiego. Jego jedyny syn Mikołaj "Stary", zwany
także Matuzalemem (ponoć dożył 111 lat) i jako pierwszy użył imienia
swojego ojca - Radziwiłł za rodowe nazwisko. I tak się zaczęła historia
rodu Radziwiłłów.
 |
| Mikołaj Stary Radziwiłł |
 |
| Mikołaj Stary Radziwiłłowicz - Muzeum Narodowe, Mińsk |
Mikołaj Radziwiłłowicz miał czterech synów oraz córkę Annę, która
została żoną księcia mazowieckiego Konrada III Rudego. Trzech z nich:
Mikołaj II
Radziwiłł, Jan Radziwiłł i Jerzy Radziwiłł zwany „Herkulesem”, dali
początek trzem liniom rodowym – na Goniądzu i Mendelach, na Ołyce i
Nieświeżu, oraz na Birżach i Dubinkach. 25 lutego 1518 roku tytułu
księcia Rzeszy otrzymał Mikołaj II ( tylko jego potomkowie mogli
dziedziczyć tytuł książęcy) z rąk cesarza Maksymiliana I Habsburga, a
król Zygmunt I Stary potwierdził ten tytuł.
Niestety linia rodowa , którą zapoczątkował Mikołaj wymarła już w drugim
pokoleniu, wobec tego Radziwiłłowie wystarali się o akt prawny
potwierdzający tytuł książęcy dla pozostałych linii rodowych. Dyplom
został wydany przez cesarza Karola V w Augsburgu 10 grudnia 1547r. dla
Mikołaja "Rudego" i jego bratanków - Jana i Mikołaja. Król Czech i
Węgier Ferdynand I Habsburg potwierdził nadanie dyplomu dla Mikołaja
Czarnego księcia na Ołyce, Nieświeżu i Ołyce. Zygmunt August potwierdził
te tytuły 25 stycznia 1549r. Radziwiłłowie byli jedynym rodem książęcym
w czasie panowania Jagiellonów, który tytuł uzyskali z nadania. W
późniejszym czasie wielokrotnie Radziwiłłowie musieli potwierdzać prawo
do używania tyłu książęcego. Prawo do tego tytułu odebrały Radziwiłłom
władze komunistyczne po II wojnie światowej.
 |
| Mikołaj Radziwiłł "Czarny" odbierający z rąk cesarza Karola V tytuł książęcy |
 |
| Mikołaj Radziwiłł Czarny otrzymuje z rąk cesarza tytuł książęcy - obraz na zamku w Nieświeżu |
Żeby nie zaplątać się w liniach i ordynacjach radziwiłłowskich powrócę
do Nieświeża, ale najpierw chcę wspomnieć o książce "Księżna Dominikowa.
Opowieść o Teofili z Morawskich Radziwiłłowej" autorstwa Magdaleny
Jastrzębskiej.
Jest to opowieść o kobiecie, która żyła w burzliwych czasach,
gdzie historia
i wydarzenia polityczne
miały bardzo istotny wpływ na życie prywatne, relacje międzyludzkie i stosunki
towarzyskie. Nie chcę pisać recenzji o tej książce ponieważ nie jestem historykiem
a tylko zwykłą czytelniczką, poza tym nie byłabym obiektywna … bo autorka „Księżnej
Dominikowej” zamieściła kilka moich zdjęć z Nieświeża, z czego bardzo się
cieszę. Moje podróżowanie i pstrykanie zdjęć znalazło godne archiwum.
 |
| Zamek w Nieświeżu, Białoruś |
 |
| Zamek w Nieświeżu, Białoruś |
 |
| Zamek w Nieświeżu, Białoruś |
Księżna Dominikowa czyli Teofila z Morawskich, jak napisała
we wstępie p. Jastrzębska, była wyjątkową kobietą o oszałamiającej
urodzie,
oryginalnej i pełnej fantazji osobowości. Szokowała swym swobodnym
zachowaniem,
paleniem fajki, nie liczyła się z konwenansami i wywoływała towarzyskie
skandale, uwielbiała jeździć konno, strzelała celnie z pistoletu,
chodziła na polowania, grała namiętnie w karty. Zazdroszczono jej
wszystkiego – urody, majątku i powodzenia. Miała
trzech mężów, ale wielkim uczuciem i to z wzajemnością, obdarzyła
Dominika
Radziwiłła -XI ordynata na Nieświeżu i IX ordynata na Ołyce. Została
księżną, panią bajkowego zamku w Nieświeżu, w którym było
168 komnat, stajnie wybudowane na 300 arabów było wyłożone marmurami,
gobelinami, a na ścianach wisiały zwierciadła z pewnością pochodzące z
radziwiłłowskiej Huty Kryształowej w Urzeczu ( Białoruś).
 |
| Kielich z radziwiłłowskiej Kryształowej Huty w Urzeczu |
 |
| Gablota z filiżankami na zamku w Nieświeżu, Białoruś |
Z pewnością w dzisiejszych czasach księżna Dominikowa byłaby smakowitym
"kąskiem" dla dziennikarzy, którzy parają się sensacyjnymi wyczynami
osób z tzw. świecznika. A tematów byłoby niemało - zabawy, uczty,
przyjęcia,wojaże, intrygi, kochankowie, małżeństwa, walka o majątek,
nieślubne dzieci. Trzeba jeszcze dodać nietuzinkowy charakter Teofili i
huśtawkę emocjonalną- zabawa w połączeniu z wyjątkowa ascezą,
pielgrzymowanie pieszo do "cudownych miejsc" aby ponownie rzucać się w
wir przyjęć, balów... ( W książce p. Jastrzębska pisze o Żurowicach, ale
o tym miejscu nie znalazłam żadnej informacji, a o Żyrowicach tak).
 |
| Monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Żyrowicach, rys. Napoleona Ordy |
 |
| Żyrowice, sanktuarium z cudowną ikoną na Białorusi |
 |
| Żyrowice i kolejka do cudownej ikony. To tutaj (?) Księżna Dominikowa, leżąc krzyżem przed ikoną, żałowała za grzechy. |
A tak na marginesie, pierwszym królem Polski, który pielgrzymował do Żyrowic był
Władysław IV. Później pielgrzymowali tu Jan Kazimierz, Jan III Sobieski z
królewiczem Jakubem, którzy ofiarowali tu jako wotum dziękczynne szablę z bitwy
pod Wiedniem (1683) oraz August II, August III i Stanisław August Poniatowski.
Wracając do bohaterki książki, Teofila posiadała córkę Stefanię,
oficjalną dziedziczkę dóbr radziwiłłowskich ( dwaj synowie księżnej nie
mieli prawa do majątku, ale matka zabezpieczyła ich finansowo w swoim
testamencie ). Córka Teofili, z chwilą śmierci księżnej stała się jedną z
najbogatszych kobiet ówczesnej Europy. Niestety, jako kobieta nie
mogła przejąć ordynacji po swym zmarłym ojcu, wtedy to zaczęły się
knowania i walka pozostałych rodów Radziwiłłów, w tym Michała Hieronima
Radziwiłła, o schedę po Dominiku.
 |
| Stefania , córka Dominika i Teofili Radziwiłłów |
Stefania z Radziwiłłów z woli i rozkazu cara, poślubiła Ludwika von
Wittgensteina. Za siedzibę Wittgensteinowie obrali Werki znajdujące się
nieopodal Wilna. Do pałacu przeniesiono zbrojownię z Nieświeża, a także
posągi marmurowe i ok. 200 obrazów (m.in. galeria portretów Radziwiłłów,
jeden z obrazów "Rozkosz Bachusa" Rubensa a także płótna Rembrandta i Leonarda da Vinci.
 |
| Pałac w Werkach. Rysunek Napoleona Ordy z 1877 r. |
 |
| Tablica informująca o świetności pałacu w Werkach na Litwie |
 |
| Pałac w Werkach, Litwa |
 |
| Werki, Litwa |
Obecnie w pałacu mieści się Instytut Botaniki Litewskiej Akademii Nauk.
Ponownie powracam do Nieświeża.
Jak na początku napisałam, jest to teraz senne małe miasteczko na
Białorusi. Aż trudno uwierzyć, że kiedyś tu skupiało się życie
ówczesnych elit.
Pisząc o tym miejscu trudno pominąć historię Nieświeża, a jest to historia przebogata.
I tak...
Pierwszym właścicielem Nieświeża był Piotr Montygerdowicz, później
Mikołaj Niemirycz, Kiszkowie, a od 1533 należał do Radziwiłłów.
Pierwszym właścicielem zamku, za panowania którego Nieśwież rozkwitł był
Mikołaj Radziwiłł zwany "Czarnym". Po śmierci Mikołaja „Czarnego” w1565
roku, panem zamku stał się Mikołaj Krzysztof Radziwiłł "Sierotka".
 |
| Mikołaj Radziwiłł "Sierotka" |
To za jego panowania Nieśwież stał się ordynacją i stał się znaczącym miastem.
Prawa magdeburskie nadał Nieświeżowi król Polski i wielki książę
litewski Stefan Batory w przywileju lokacyjnym wydanym w Grodnie 23
kwietnia 1578 r. Dzięki niemu miasto uzyskało samorząd, ulgi podatkowe,
immunitet sądowy i korzystne warunki pracy dla rzemieślników i kupców.
Razem z tym przywilejem miasto otrzymało także swój herb.
 |
| Herb Nieświeża, Białoruś |
Drugi przywilej magdeburski — Mikołaj Radziwiłł "Sierotka" własnoręcznie
ułożył i na Sejmie Grodzieńskim 24 czerwca 1586 r
dokument został podpisany przez Stefana Batorego. W tym samie czasie
zostały ustanowione ordynacje radziwiłłowskie - 10 grudnia 1586r, przez
Sejm zatwierdzone w 1589r "na wieki wieków". Od chwili powstania
ordynacji znanych jest 17 pokoleń ordynatów.
Wracając do ustaleń prawa
Magdeburskiego miasto Nieśwież było zobowiązane do zbudowania murowanego
ratusza. Obecnie jest to najstarszy ratusz na Białorusi, pochodzi z
1596r. W okresie magdeburskim (koniec XVI w.) na parterze ratusza
mieściły się sklepy, waga miejska, pokój straży miejskiej, zbrojownia, w
której przechowywano broń dla mieszkańców na wypadek zagrożenia,
magazyn sprzętu przeciwpożarowego. Na pierwszym piętrze ratusza miał
siedzibę magistrat – była tu sala rady, sala sądowa, sala obrad,
archiwum, skarbiec, pokoje wójta i burmistrzów. Znajdowało się tu
również archiwum miasta z księgami miejskimi i przywilejami nadanymi
miastu przez królów i Radziwiłłów.W tym samym stylu wybudowano parterowe
hale targowe. W XVII w. liczyły one 52 kramy murowane.
Obecnie także mieszczą się tu sklepy i sklepiki. W księgarni, na
parterze Ratusza znalazłam taką oto nietypową pamiątkę- filcowe buty
czyli walonki ( szkoda, że nie było mojego rozmiaru).
 |
| Ratusz w Nieświeżu, Białoruś |
 |
| Księgarnia i pamiątki-walonki z Białorusi, Nieśwież |
 |
| Ratusz w Nieświeżu w nocnej odsłonie, Białoruś |
A tak wygląda Nieśwież współcześnie.
 |
| Spokojne i ciche uliczki Nieświeża, Białoruś |
 |
| Obowiązkowy pomnik Lenina ( pomnik znajduje się między Ratuszem a kościołem Bożego Ciała). |
 |
| Brama Słucka ( w kierunku na Słuck) - dawna brama murów obronnych. |
 |
| Dom Rzemieślnika z pierwszej połowy XVIII w. - jedyny barokowy dom w Białorusi |
 |
| Wieża-brama z 1763r. przy byłym klasztorze benedyktynek - Nieśwież, Białoruś |
 |
| Kadr z życia miasta - Nieśwież, Białoruś |
Innym niezmiernie ważnym zabytkiem Nieświeża jest kościół p.w. Bożego Ciała.
Staraniem księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła "Sierotki" 14 września
1589 roku został wmurowany kamień węgielny pod budowę nowego kościoła
(drewniana świątynia została rozebrana) według
projektu włoskiego architekta Giovanniego Marii Bernardoniego.
Architekta do Nieświeża zaprosił Radziwiłł, gdy odbywał pielgrzymkę do
Włoch, Egiptu i Ziemi Świętej. Kościół
Jezuitów w Nieświeżu był pierwszym na terytorium Rzeczpospolitej oraz
Europy Wschodniej całkowicie barokowym budynkiem. Pierwowzorem był
Kościół Najświętszego Imienia Jezus w Rzymie.
 |
| Kościół Najświętszego Imienia Jezus w Rzymie- pierwowzór kościoła w Nieświeżu, Białoruś |
 |
Kościół p.w. Bożego Ciała w Nieświeżu wg.projektu
Giovanniego Marii Bernardoniego |
Kopią nieświeskiego kościoła jest kościół p.w. Piotra i Pawła w Krakowie wg. projektu także Bernardoniego.
 |
| Kościół Piotra i Pawła w Krakowie |
Nowo zbudowana świątynia została poświęcona w 1601 r.
przez nuncjusza papieskiego Claudio Rangoniego. Zaś pierwsze nabożeństwo
odbyło się już 14 września 1593 r. Przez ponad 420 lat świątynia nigdy
nie była zamknięta, nawet w czasie reżimu komunistycznego
Wnętrze świątyni pokryte jest
freskami wykonanymi w latach 1750–70 przez nadwornego malarza Radziwiłłów D.
K. Heskiego i jego syna Józefa Xawerego. Ten sam artysta namalował w
1753 r. obraz „Ostatnia Wieczerza” który znajduje się w ołtarzu głównym.
 |
| Ołtarz główny kościoła p.w.Bożego Ciała w Nieświeżu, Białoruś |
W świątyni, w podziemiach znajdują się krypty rodu Radziwiłłów. Liczbę
trumien i sarkofagów źródła podają różną, od 120 do 72. Dziś krypta
liczy 72 trumien w tym jedną pustą, rytualną. Pozwolenie na budowę
rodzinnej krypty Radziwiłł uzyskał od Papieża Klemensa VIII. Krypta w
Nieświeżu była trzecią według ilości kryptą rodzinną
w Europie - po kryptach Burbonów we Francji (Bazylika Saint-Denis) oraz
Habsburgów w Austrii (Kościół Kapucynów w Wiedniu).
Ostatniego pochówku dokonano w 2000 roku, był nim zmarły w Londynie
książę Antoni Radziwiłł, którego urnę z prochami wmurowano w ścianę
krypty. Pierwszym Radziwiłłem, który spoczął w krypcie był "Sierotka".
To on ustanowił, że mogą tutaj być tylko pochowani członkowie rodu ... i
jak okazało się to on pierwszy złamał ten zakaz, bo wraz z nim został
także pochowany jego wierny sługa. Trumny miały być skromne i aby
zapobiec późniejszym kradzieżom zmarli powinni być pochowani w skromnych
strojach i bez kosztownych ozdób.
.
 |
| Józef Piłsudski dekoruje orderem Virtuti Militari IV klasy sarkofag ze zwłokami swego adiutanta, majora Stanisława Radziwiłła, poległego w wojnie polsko -bolszewickiej 1920 r., zdj.z 1926 r. |
 |
| Józef Piłsudski na mszy w kościele p.w. Bożego Ciała w Nieświeżu, 1926 rok |
I aby nie kończyć wizyty w Nieświeżu smutną kartą, zapraszam na zamek Radziwiłłów.
Nie będę opisywała szczegółowo dziejów ordynackiej rezydencji
Radziwiłłów, bo powstałaby z tego pokaźnych rozmiarów książka. Trudno
jest zwięźle i w paru słowach streścić pięć wieków historii.
Jak p.Jastrzębska wspomniała w książce o księżnej Dominikowej- "Wszystko
co świat dać może, było w ich ręku"... tak Radziwiłłowie mieli wszystko
- władzę, tytuły pieniądze, szaleńcze pomysły, wszystko to za czym
ludzie tęsknią i marzą. Taka oto ciekawostka - książę Karol Stanisław
Radziwiłł jeździł po drodze usypanej z soli ( w tamtych czasach sól była
niezmiernie cennym towarem) saniami, które ciągnęły niedźwiedzie...
Zamek w Nieświeżu był symbolem ziemskiego szczęścia i raju.
 |
| Dziedziniec zamkowy, Nieśwież, Białoruś |
 |
| Brama wjazdowa do zamku w Nieświeżu, Białoruś |
 |
| Brama wjazdowa widziana od strony dziedzińca zamkowego Nieśwież,Białoruś |
 |
| Radziwiłłowski orzeł z herbem Trąby |
 |
| Zamek w Nieświeżu widziany nocą od strony parku zamkowego |
Bogactwo, bogactwo..., które było wręcz niepoliczalne. Cytując autorkę
książki, o której wspomniałam - Rosjanie w 1812r ze skarbca w Nieświeżu
wywieźli kilkanaście wozów na których znalazły się brylanty, złoto,
srebrne naczynia, złote tabakiery wysadzane klejnotami, wspaniałe
obrazy, drogocenne zbroje, stare monety, unikalna biblioteka, rodzinne
pamiątki. Wśród nich były pamiątki po Barbarze Radziwiłłównie, a także
miecz ofiarowany Janowi III Sobieskiemu przez papieża Innocentego XI.
Dokumenty i księgozbiór służył żołnierzom jako rozpałka do ognisk.
Teraz to co można zobaczyć w salach zamkowych w Nieświeżu jest albo kopią albo namiastką dawnej świetności wystroju zamku.
 |
| Ocalały księgozbiór Radziwiłłów w galerii. |
 |
| Sypialnie księżnej. |
 |
| Biała Sala balowa. |
 |
| Sala kominkowa. |
 |
| Sala łowiecka. |
 |
| Sala hetmańska. |
 |
| Złota Sala |
 |
| Tajemnicze lustra w Złotej Sali |
 |
| Miniatura teatru w Nieświeżu |
 |
| Kaplica zamkowa, w której znajdował się obraz Matki Boskiej z czasów Jana III Sobieskiego |
Zamek w Nieświeżu doświadczył wiele wzlotów i upadków. Burzony,
dewastowany, palony, z trudem oparł się niszczycielskiej sile. "Po II
wojnie światowej władze radzieckie zamierzały otworzyć na terenie zamku
technikum samochodowe, a ocalałe zbiory zostały podzielone i przekazane
różnym instytucjom białoruskim. Bibliotekę i archiwum otrzymała Akademia
Nauk, obrazy i rzeźby trafiły do Państwowego Muzeum Sztuki w Mińsku,
zbroje rycerskie i inne militaria do Muzeum Historycznego, meble
otrzymał Teatr Wielki Opery i Baletu, a kolekcja myśliwska została
przekazana muzeum w Białymstoku."( M. Jastrzębska). Zbroi rycerskich na
zamku było ponad dwa tysiące, ponad tysiąc obrazów, niezliczona ilość
porcelany, szaty zdobione perłami i diamentami a także
„Było tam np. dwunastu apostołów i czterech ewangelistów ze
szczerego złota, na dwa łokcie wysokości, lichtarzów kościelnych
dwanaście wielkiej miary, miednica i nalewka, mon-strancye, kielichy,
patyny, trybularze, ampułki, a wszystko to z najpiękniejszego złota. Był
tam za księcia Karola i stół wielki, okrągły,
na osób przynajmniej dwanaście, cały srebrny, a nogi nawet i podnóżki
sta roświecką robotą jak z żelaza, ze srebra kowany.” Wszystko to gdzieś się rozpłynęło i zniknęło.Część zagrabionych zbiorów można oglądać w salach Ermitażu.
W 1941-44 roku zamek zamieniono na szpital Luftwaffe, później przebywali
tu żołnierze radzieccy. Po
zakończeniu II wojny światowej w murach zamkowych mieściła się
ekskluzywna lecznica partyjna a później sanatorium dla pracowników
okolicznych kołchozów, w tym czasie
przebudowano także zamkowe wnętrza. W 2005 roku nieświeską rezydencję
(zamek wraz z parkiem i kościołem -
nekropolią Radziwiłłów) wpisano na Listę UNESCO na podstawie
dokumentacji
przygotowanej przez dr. Tadeusza Bernatowicza z Uniwersytetu
Warszawskiego. Władza białoruska niezbyt przestrzegała planu
rekonstrukcji zamku czym do dziś wzbudza kontrowersje.
Bo czy do rodowej siedziby Radziwiłłów pasuje stojący na podzamczu
pomnik żołnierza radzieckiego i czerwona gwiazda Całe szczęście, że stoi
pod drzewami i niezbyt mocno swym widokiem kłuje w oczy? A to jest
tylko ułamek białoruskiego "widzimisię".
 |
| Pomnik Żołnierza Radzieckiego u podnóża zamku w Nieświeżu. |
Ważne jednak, że zamek przypomina dawną siedzibę Radziwiłłów.
Posiadłość ordynacka została udostępniona zwiedzającym w lipcu 2012 r. Z
każdą chwilą przybywa sal ekspozycyjnych, odbywają się tutaj koncerty,
wystawy, sympozja. To miejsce powoli zaczyna tętnić życiem, nawet w 2013
r. odbył się tutaj bal.
Zamek otacza stuhektarowy park i kilka stawów. wygląd parku należy
zawdzięczać Marii Dorocie Castellane Radziwiłłowej, żonie Antoniego
Wilhelma Radziwiłła, której staraniem na zamek powróciło część rodowych
pamiątek. "
Po kilkunastu latach, pod rządami księżnej wszystko chodziło jak w
zegarku: “Trzeba tam być, by widzieć, jaki panuje w zamku ład i
porządek, jak nikogo nie krępuje uciążliwa gdzie indziej etykieta.
Służba dobrze ułożona, wierna, uprzejma dla wszystkich bez wyjątku;
wzorowy regulamin życia, wszystko się robi punktualnie podług godzin, a
mimo to nikt nie jest skrępowany”. Księżna miała czym meblować zamek,
dokonała bowiem małego cudu – udało jej się odzyskać z Ermitażu znaczną
część skarbów zrabowanych z Nieświeża w 1812 roku. Były to rzędy
rycerskie, rozmaita broń, w tym miecz podarowany przez papieża
Innocentego XI, buławy, pierścienie, pieczęcie, mnóstwo biżuterii i
wyrobów złotniczych poukładanych w licznych gablotach." (Aleksander Jelski)
 |
| Bilet do zamku w Nieświeżu |
 |
| Rzeźba przedstawiająca Barbarę Radziwiłłównę, której duch zaznał spokoju na zamku w Nieświeżu |
 |
| Pomnik psa, który podczas polowania uratował życie Antoniemu Wilhelmowi Radziwiłłowi |
 |
| „Na pamiątkę 25-lecia założenia niniejszego parku oraz za dowód uznania
za tyleż lat pracy podjętej około upiększenia zamku przez Marię z
Castellanów księżnę Radziwiłłową kamień ten w roku 1903 postawił jej
wdzięczny małżonek Antoni ksże Radziwiłł XIV Ordynat Nieświeżski”- dotknięcie kamienia sprawi, że nasze marzenia spełnią się (uzupełniłam galerię dot. zaklinania szczęścia w poprzednim mym poście) |
 |
| Kłódki szczęścia przypięte do balustrady znajdującej się na grobli, prowadzącej do zamku w Nieświeżu. |
Życzę miłych spotkań z historią i zabytkami w Nieświeżu.
.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz